Zabezpieczenie instalacji i urządzeń, znajdujących się w otoczeniu placu budowy

Zgodnie z art. 16 prawa budowlanego (Dz. U. z 1974 r. Nr 38, poz. 229) w czasie trwania robót budowlanych wykonawca robót jest obowiązany zabezpieczyć przed możliwością zniszczenia znajdujące się na placu budowy i w jego otoczeniu, a nie przewidziane do likwidacji - glebę, roślinność, zbiorniki i cieki wodne oraz inne elementy środowiska, jako też instalacje i urządzenia.
Nie może budzić wątpliwości w świetle powyższego przepisu, że pozwane Przedsiębiorstwo Robót Drogowych było obowiązane, jako wykonawca budowy drogi przeznaczonej dla Zakładów Rafinerii w G., zabezpieczyć przed uszkodzeniem i zasypaniem znajdujące się na placu budowy lub w jego otoczeniu przepusty i rowy melioracyjne. Skoro tego nie uczyniło, odpowiada za wyrządzoną szkodę na podstawie art. 417 w związku z art. 420 k.c. Trafnie przy tym Sąd Wojewódzki wskazał, że - jak wynika z własnych zeznań świadka B. O., kierownika robót Przedsiębiorstwa Robót Drogowych - nie interesował się on rowami melioracyjnymi, co z uwagi na bliskość położenia rowów względem budowanej drogi i technologię wykonywanych robót świadczy o zlekceważeniu obowiązków wykonawcy wynikających z przepisów prawa budowlanego.

Nie może również uchylić odpowiedzialności pozwanego Przedsiębiorstwa podnoszony w rewizji fakt, że Zakłady Rafinerii jako inwestor ze swej strony nie wykonały obowiązków w zakresie współdziałania kontrahentów umowy o realizację inwestycji budowlanych. Obowiązek takiego współdziałania wynika zarówno z przepisów prawa cywilnego (art. 386, art. 653 k.c.), jak i prawa budowlanego (art. 33, art. 3, art. 50 ust. 1 i 2). W szczególności - jak trafnie podnosi się w rewizji pozwanego Przedsiębiorstwa - współpozwane Zakłady Rafinerii naruszyły swe obowiązki współdziałania z wykonawcą robót przez to, że nie zawiadomiły go o wcześniejszych skargach powoda na podtapianie jego gruntów, mimo że powód zgłaszał takie skargi zarówno bezpośrednio Zakładom Rafinerii, jak i za pośrednictwem Urzędu Gminy. Nie można wykluczyć, że gdyby pozwane Przedsiębiorstwo zostało niezwłocznie zawiadomione o fakcie zalewania gruntów powoda, podjęłoby odpowiednie kroki w zakresie takiej organizacji robót, aby uniknąć dalszego zasypywania przepustów i rowów melioracyjnych, a tym samym uniknąć, przynajmniej zaś zmniejszyć szkodę powoda.
Jednakże okoliczność, że inwestor zaniedbał zawiadomić wykonawcę o powyższych faktach, świadczy jedynie o współodpowiedzialności inwestora za powstałą szkodę, nie może natomiast wyłączyć odpowiedzialności wykonawcy, na którego prawo budowlane nałożyło bezpośredni obowiązek zabezpieczenia otoczenia placu budowy przed możliwością szkód (art. 16). Pozwane Przedsiębiorstwo więc było obowiązane, nie czekając na skargi właścicieli sąsiednich gruntów, tak zorganizować roboty, aby nie doszło do zasypania przepustów i rowów melioracyjnych.
Z tych przyczyn i na zasadzie art. 387 k.p.c. rewizja pozwanego Przedsiębiorstwa podlega oddaleniu.
Jeżeli chodzi o rewizję Zakładów Rafinerii, jej nietrafność wynika już z dotychczasowych rozważań. Wprawdzie bowiem słusznie podnosi się w rewizji, że bezpośredni obowiązek - z mocy art. 16 prawa budowlanego - zabezpieczenia otoczenia przed ewentualnymi szkodami związanymi z prowadzeniem robót spoczywał na wykonawcy, tj. Przedsiębiorstwie Robót Drogowych, z powyższego jednak nie wynika, aby inwestor był wolny od jakichkolwiek obowiązków w tym względzie. W szczególności do obowiązków inwestora należy przekazanie wykonawcy terenu budowy i dostarczenie projektu robót (art. 647 k.c.), a czynności te powinny być połączone z odpowiednią informacją o tych instalacjach i urządzeniach znajdujących się w otoczeniu placu budowy, które wymagają zabezpieczenia przez wykonawcę. Do obowiązków inwestora będącego jednostką gospodarki uspołecznionej należy również zapewnienie skutecznej kontroli, a kontrolą tą objęte jest. m.in. - zgodnie z wyraźnymi przepisami prawa budowlanego - czuwanie nad wykonywaniem działalności budowlanej w sposób zapewniający bezpieczeństwo ludzi i mienia oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadami współczesnej wiedzy technicznej, przepisami i normami (art. 51 prawa budowlanego).
W tych warunkach należy dojść do przekonania, że zabezpieczenie instalacji i urządzeń, znajdujących się w otoczeniu placu budowy, przed możliwością uszkodzenia na skutek prowadzenia robót budowlanych (drogowych) wchodzi w skład bezpośrednich obowiązków wykonawcy robót, a obowiązek kontroli w tym zakresie spoczywa na inwestorze będącym jednostką gospodarki uspołecznionej. Jeżeli więc w wyniku prowadzonych robót uległy uszkodzeniu znajdujące się w sąsiedztwie przepusty i rowy melioracyjne, obowiązek naprawienia szkody spoczywa na wykonawcy robót i solidarnie z nim na inwestorze, o ile nie przeprowadzał on należytej i skutecznej kontroli. pozew o alimenty dla rodziców
W danej sprawie pozwane Zakłady Rafinerii nie tylko nie wykazały, aby przeprowadzały odpowiednią kontrolę prowadzonych robót, ale - jak wskazuje materiał dowodowy sprawy -zlekceważyły nadchodzące od sąsiadujących rolników sygnały o podtapianiu gruntów i ani same nie podjęły żadnych kroków, ani nie zawiadomiły o tych skargach wykonawcy robót. W tych okolicznościach Sąd Wojewódzki prawidłowo przyjął, że odpowiedzialność wykonawcy robót i inwestora jest solidarna (art. 441 § 1 k.c.).Kliknij tutaj, aby edytować.